Πρόληψη καρδιαγγειακού κινδύνου

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε όλο τον πλανήτη. Περίπου οι μισοί από τους άνδρες και το ένα τρίτο των γυναικών μέσης ηλικίας, παρουσιάζουν κάποιο απ’ αυτά τα νοσήματα.

Οφείλονται στην αθηροσκλήρωση που προσβάλλει και στενεύει ή φράζει τις αρτηρίες. Ανάλογα με την εντόπιση της αθηροσκλήρωσης, έχουμε τη στεφανιαία νόσο (στηθάγχη, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια), τα εγκεφαλικά επεισόδια, την περιφερική αρτηριοπάθεια και το ανεύρυσμα της θωρακικής και κοιλιακής αορτής. Πολύ συχνά, στο ίδιο άτομο συνυπάρχουν περισσότερα από ένα, από αυτά τα νοσήματα.

Αρκετές φορές τα καρδιαγγειακά νοσήματα δεν έχουν προειδοποιητικά συμπτώματα και εμφανίζονται «αιφνίδια». Στην πραγματικότητα, όμως, η εμφάνισή τους δεν είναι και τόσο αιφνίδια, διότι έχει προηγηθεί επί πολλά χρόνια η ύπαρξη πολλών παραγόντων κινδύνου, χωρίς καμία αντιμετώπιση. Tα τελευταία χρόνια καταγράφηκε μείωση των θανάτων απ’ αυτά τα νοσήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη θέση.

Η μείωση αυτή οφείλεται αφενός, στις εξελιγμένες θεραπείες που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων (φάρμακα, αγγειοπλαστικές κ.ά.), αφετέρου –και κατά κύριο λόγο- στην καλύτερη αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου.

Υπάρχουν τρεις παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να τροποποιηθούν και αυτοί είναι το φύλο, η ηλικία και το επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό (ύπαρξη καρδιαγγειακού επεισοδίου σε κάποιο συγγενή σε μικρή ηλικία). Έτσι, λοιπόν, οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες, ενώ όλοι μας έχουμε αυξημένο κίνδυνο όσο τα χρόνια περνάνε και μεγαλώνουμε.

Οι 8 βασικοί και τροποποιήσιμοι παράγοντες και συνήθειες για πρόληψη καρδιαγγειακού κινδύνου είναι:

  1. Διατήρηση φυσιολογικού βάρους
  2. Υγιεινή διατροφή
  3. Τακτική άσκηση
  4. Διακοπή καπνίσματος
  5. Διατήρηση φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης
  6. Τακτικός έλεγχος επιπέδων χοληστερόλης
  7. Τακτικός έλεγχος επιπέδων σακχάρου
  8. Επαρκής ύπνος  

Υπάρχουν όμως και κάποια διαγνωστικά εργαλεία και τεστ τα οποία διερευνούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον κίνδυνο του ατόμου, για καρδιαγγειακό νόσημα. Αυτά είναι το τεστ DNA και η εξέταση της λιποπρωτεΐνης (α). 

Το τεστ DNA

Το DNA Cardio Health είναι ένα in-vitro διαγνωστικό (IVD) προϊόν για την έγκαιρη πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Με τη χρήση γενετικής ανάλυσης, εκτιμά τη Βαθμολογία Πολυγονιδιακού Ρίσκου (Polygenic Risk Score – PRS) για καρδιαγγειακές παθήσεις. Παρέχει γενετικές πληροφορίες, οι οποίες δυνητικά αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο για τους επαγγελματίες της υγείας και για την εφαρμογή εξατομικευμένης προληπτικής ιατρικής.

Πως γίνεται

  • Λαμβάνουμε παρειακό επίχρισμα και κάνουμε γενετική ανάλυση, για τον εντοπισμό των παραλλαγών ως προς τους πολυμορφισμούς που υπάρχουν στο DNA. Κάθε παραλλαγή, αντιστοιχεί σε διαφοροποιημένη γονιδιακή λειτουργία και συσχετίζεται με διαφοροποιημένη προδιάθεση. Με βάση το γονότυπό, υπολογίστηκε το PRS σου για κάθε καρδιαγγειακή πάθηση.
  • Συμπληρώνουμε το ερωτηματολόγιο, όπου διερευνούμε τα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής και του φαινοτύπου (διατροφικές συνήθειες, επίπεδο σωματικής άσκησης, κάπνισμα, δείκτης μάζας σώματος, αρτηριακή πίεση, ολική χοληστερόλη και σάκχαρο) και αξιολογούμε την τωρινή κατάσταση καρδιαγγειακής υγείας. Με βάση την κατηγοριοποίηση καρδιαγγειακής υγείας, την ηλικία και σε συνδυασμό με το PRS, υπολογίζεται το Προσαρμοσμένο PRS για κάθε πάθηση υπό εξέταση.

Η Βαθμολογία Πολυγονιδιακού Ρίσκου (PRS) και το Προσαρμοσμένο PRS (Adjusted PRS) λειτουργούν ως εργαλείο εκτίμησης – screening του γενετικού και φαινοτυπικού ρίσκου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και ο ρόλος τους είναι η πρόληψη.

Οι παθήσεις για τις οποίες παρέχει Βαθμολογία PRS & Προσαρμοσμένου PRS είναι:

  • Στεφανιαία νόσος
  • Μυοκαρδιοπάθεια – Διατατική
  • Μυοκαρδιοπάθεια – Υπερτροφική
  • Καρδιακή ανεπάρκεια
  • Αρρυθμία – Κολπική μαρμαρυγή
  • Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

Ο ρόλος της λιποπρωτεΐνης (α) 

Τα αυξημένα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) είναι ένας κληρονομικός, ανεξάρτητος και αιτιολογικός παράγοντας κινδύνου εμφάνισης αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου.

 Η λιποπρωτεΐνη (α) ή Lp-α αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως αυτόνομος προγνωστικός παράγοντας για καρδιαγγειακές παθήσεις, μαζί με τη χαμηλής πυκνότητας (LDL)-«κακή χοληστερόλη» και την ανεπαρκή λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητα (HDL)-«καλή χοληστερόλη». Η Lp-α που επιταχύνει τον σχηματισμό θρόμβων στα αιμοφόρα αγγεία, λόγω των φλεγμονωδών ιδιοτήτων της.

Όποιος έχει ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου ή είχε ενδείξεις πρόωρης καρδιακής νόσου – δηλαδή, πριν από την ηλικία των 55 ετών στους άνδρες και πριν από τα 65 έτη στις γυναίκες – θα πρέπει να σκεφτεί το ενδεχόμενο εξέτασης της λιποπρωτεΐνης (α). Η Lp-α μπορεί επίσης, να μετρηθεί σε εκείνους των οποίων τα επίπεδα χοληστερόλης δεν βελτιώνονται με τυπικά φάρμακα μείωσης της χοληστερόλης.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, θα πρέπει όλοι οι ενήλικες να μετρούν τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α), μια φορά στη ζωή τους και σε περίπτωση που τα επίπεδα είναι υψηλά, θα πρέπει να λάβουμε μέτρα για να μειώσουμε τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.

Περισσότερες πληροφορίες για τις υπηρεσίες μας μπορείτε να δείτε εδώ.

Κυριάκος Στεφανίδης

Γενικός Ιατρός